इक्विटी शेअर म्हणजे काय? - शेअर प्रकार | What is equity share

इक्विटी शेअर

इक्विटी शेअर हा शेअरचा सर्वात लोकप्रिय प्रकार आहे, साधारणपणे आपण ज्या शेअर्सबद्दल बोलतो ते फक्त इक्विटी शेअर असतात, परंतु इक्विटी म्हणण्याऐवजी, आम्ही फक्त शेअर म्हणतो.

जिथे फक्त शेअर बद्दल बोलले जात आहे, त्याचा अर्थ असा आहे की –  “इक्विटी शेअर” बद्दल बोलले जात आहे, जोपर्यंत त्या शेअर्सच्या आधी दुसरे काही लिहिले जात नाही, जसे की – प्राधान्य शेअर, किंवा DVR शेअर,

आणि आजच्या पोस्टमध्ये, मी तुमच्याशी याबद्दल बोलणार आहे – इक्विटी शेअर म्हणजे काय, आणि इतर प्रकारचे शेअर्स कोणते आहेत आणि त्यांचे फायदे काय आहेत हे देखील आम्ही जाणून घेणार आहोत,

मागील पोस्टमध्ये आपण शेअर म्हणजे काय, कोण जारी करतो याबद्दल बोललो होतो, जर तुम्ही ती पोस्ट वाचली नसेल तर तुम्ही ती जरूर वाचा –

शेअर्स कोण जारी करतात आणि का?

शेअरचे फायदे आणि फायदे

चला, सध्या या पोस्टमध्ये, आपल्याला प्रथम माहित आहे की शेअर्सचे प्रकार काय आहेत,

शेअर्सचे प्रकार काय आहेत

लक्षात घ्या – भारतात प्रामुख्याने तीन प्रकारचे शेअर्स आहेत –

1. इक्विटी शेअर
2. प्राधान्य शेअर
3. डीव्हीआर शेअर (डीव्हीआर शेअर)

चला, या तिन्हींबद्दल सविस्तर बोलूया, सर्वप्रथम इक्विटी शेअरबद्दल बोलूया,

इक्विटी शेअर म्हणजे काय (इक्विटी शेअर म्हणजे काय)

इक्विटी शेअरला ऑर्डिनरी शेअर असेही म्हणतात, इक्विटी शेअरला थोडक्यात फक्त शेअर असेही म्हणतात, याचा अर्थ शेअरच्या पुढे काहीही लिहिलेले नसेल तर - फक्त “शेअर” लिहिले असेल तर तो इक्विटी शेअर म्हणून गणला जातो.

याशिवाय, ज्यांच्याकडे इक्विटी शेअर्स आहेत त्यांना कंपनीचे खरे मालक म्हणतात, ज्यांच्याकडे इक्विटी शेअर्स आहेत त्यांना इक्विटी शेअर होल्डर म्हणतात,

इक्विटी शेअरधारक कंपनीचे मालक का आहेत?

इक्विटी शेअर होल्डर हा कंपनीचा खरा मालक मानला जातो कारण इक्विटी शेअर होल्डरला कंपनीमध्ये घेतलेल्या व्यवस्थापन निर्णयांमध्ये मत देण्याचा अधिकार असतो, अशा प्रकारे इक्विटी शेअर होल्डर कंपनीच्या क्रियाकलापांवर नियंत्रण ठेवतो.

तसेच, इक्विटी शेअर होल्डरला शेवटच्या उरलेल्या नफ्यातून लाभांशाच्या स्वरूपात एक हिस्सा दिला जातो आणि जर कंपनीकडे नफ्याचे पैसे नसतील तर इक्विटी शेअर धारकाला कोणताही लाभ मिळत नाही.

होय, हे निश्चित आहे की – जर कंपनी अधिक नफा मिळवत असेल, तर इक्विटी शेअरधारकाला अधिक नफा मिळण्याची शक्यता आहे,

अशाप्रकारे, इक्विटी शेअर होल्डर त्याच्या भांडवलावर जास्तीत जास्त जोखीम घेतो, कारण जर कंपनी कधी बंद झाली, तर इक्विटी शेअरधारकाला शेवटी भांडवल परत मिळते आणि म्हणूनच त्याला कंपनीचा खरा मालक म्हटले जाते.

इक्विटी शेअर्समधून कंपनीला होणारे फायदे –

1. कंपनी इक्विटी शेअरवर स्वतःच्या इच्छेनुसार लाभांश देते , जर कंपनीने लाभांश न देण्याचा निर्णय घेतला, तर इक्विटी शेअरधारकाला कोणताही लाभांश मिळत नाही,
2. कंपनीसाठी भांडवल उभारणीसाठी इक्विटी शेअर्स सर्वात फायदेशीर असतात, कारण इक्विटी शेअर्स जारी केल्यानंतर हे भांडवल कंपनीला परत करण्याची वेळ नसते, इक्विटी शेअर्सचे भांडवल कंपनी संपवण्याच्या वेळी शेवटचे दिले जाते.
3. इक्विटी शेअर्स जारी केल्याने कंपनीच्या मालमत्तेवर कोणतेही अतिरिक्त दायित्व निर्माण होत नाही.
4. शेअर बाजारात इक्विटी शेअर्सचा सहज व्यवहार करता येतो,

इक्विटी शेअर्समधून इक्विटी भागधारकांना फायदा

1. इक्विटी शेअरधारक हे कंपनीचे खरे मालक असतात, ज्यांचे कंपनीच्या कारभारावर नियंत्रण असते आणि त्यांना मतदानाचा अधिकार असतो.
2. इक्विटी शेअरधारकांच्या नफ्यावर मर्यादा नाही आणि त्यांचे दायित्व त्यांनी खरेदी केलेल्या समभागांच्या रकमेइतके आहे.
3. जर कंपनीने मोठा नफा कमावला तर इक्विटी शेअर धारकाला त्याचा अधिक फायदा होतो, इक्विटी शेअरची किंमत वाढते आणि दुसरा लाभांश अधिक मिळणे अपेक्षित असते,

आता दुसर्‍या प्रकारच्या शेअरबद्दल बोलूया - प्राधान्य शेअर -

प्राधान्य शेअर म्हणजे काय?

तुम्हाला दिसेल की प्रेफरन्स शेअरमधला पहिला शब्द प्राधान्याचा आहे, ज्यामुळे हे स्पष्ट होते की प्रेफरन्स शेअरसाठी काही विशेष अधिकार पूर्व-निर्धारित आहेत,

उदाहरणार्थ, प्रेफरन्स शेअरच्या बाबतीत, प्रेफरन्स शेअरहोल्डरला दरवर्षी किती लाभांश दिला जाईल हे आधीच ठरलेले असते.

आणि दुसऱ्या पसंतीच्या शेअरहोल्डरला मत देण्याचा अधिकार नाही, इक्विटी आणि प्राधान्य शेअरमधला हा सर्वात मोठा फरक आहे,

लक्षात घेण्यासारखी गोष्ट म्हणजे – अनेक प्रकारचे प्राधान्य शेअर्स आहेत,

पण, मुख्य गोष्ट समजून घ्यायची आहे की – आजच्या काळात, प्रेफरन्स शेअरऐवजी, कोणतीही कंपनी इक्विटी शेअर्स जारी करण्यात अधिक स्वारस्य दाखवते,

आता तिसऱ्या प्रकारच्या शेअरबद्दल बोलूया -

DVR SHARE (DVR SHARE) म्हणजे काय?

डीव्हीआर का पूर्ण फॉर्म आहे - भिन्न मतदान अधिकारांसह शेअर्स,

असे शेअर्स इक्विटी आणि प्राधान्य शेअर्स या दोन्हींचे संयोजन असतात, ज्यामध्ये DVR शेअरहोल्डरला इक्विटी शेअरहोल्डरसारखे पूर्ण मतदानाचे अधिकार नसतात, परंतु फक्त काही टक्के असतात.

परंतु, DVR शेअरधारकांना अधिक लाभांश मिळतो,

सध्या – दोन कंपन्यांनी भारतात DVR शेअर्स जारी केले आहेत, पहिली – TATA MOTORS आणि दुसरी – जैन इरिगेशन

आशा,

या पोस्टवरून, तुम्हाला इक्विटी शेअर म्हणजे काय हे समजले असते आणि शेअर्सचे प्रकार काय आहेत हे देखील जाणून घेता आले असते,

तुम्ही  या पोस्टबद्दल तुमच्या सूचना, प्रश्न आणि विचार खाली कमेंट करून जरूर कळवा.

पूर्ण पोस्ट वाचण्यासाठी,

धन्यवाद..

शिकत रहा...वाढत रहा...